Од натриум бензоат до нитрати, денеска етикетите на спакуваната храна се полни со чудни називи на конзерванси и адитиви кои повеќе можат да ви наштетат отколку да ви помогнат. Во прилог ви ја откриваме мистеријата за тоа што всушност се крие зад овие називи со што ќе ви помогнеме да разграничите што е добро, а што лошо за вашето здравје.
Основи
Со доаѓањето на рафинираната храна, конзервансите, адитивите и обојувачите на храна во речиси сѐ што јадеме старата поговорка „ти си тоа што јадеш“ станува помалку застрашувачка. Всушност, најчестите болести на денешницата – дијабетесот, канцерот и срцевите заболувања, депресијата и губење на помнењето се поврзуваат со исхраната. Повеќето од адитивите, како што се билките и зачините, со додавање сол со цел да се конзервира месото се вештачки супстанци или хемикалии. Кога купувате храна мора да знаете да ги толкувате етикетите со цел да одберете производ кој нема да му наштети на вашето здравје.
Постојат 5 главни функции на адитиви во храната кои подразбираат одржување на конзистентноста на производот (емулгаторите и агенсите против стврднување), подобрување и заштита на хранливата вредност и одржување на здравите состојки на храната, како и регулирање на киселоста и алкалноста и добивање на посебен вкус и боја.
Конзерванси
Конзервансите се природни или вештачки (хемиски) супстанци. Постојат безбедни или природни конзерванси (сол, оцет и витамини) кои успешно ги уништуваат бактериите и не предизвикуваат никакви штетни последици по здравјето. Храната која ја купувате во конзерва, картонска амбалажа или пластика претходно задолжително треба да се провери пред да се консумира бидејќи состојките кои можат да се најдат во неа најчесто се вештачки.
Е – во бројки
- Е 100 – 199 се бои
- Е 200 – 299 се конзерванси
- Е 300 – 399 се антиоксиданти и регулирачи на киселост
- Е 400 – 499 се згуснувачи, стабилизатори и емулгатори
- Е 500 – 599 се pH регулатори и агенси против стврднување
- Е 600 – 699 се за збогатување на вкусот
- Е 700 – 799 се антибиотици
- Е 900 – 999 се мешавини како што се нараснувачи, синтетички агенси, засладувачи, вештачка пена
- 1100 – 1599 се дополнителни хемикалии
На што треба да се обрне посебно внимание:
Високо фруктозен сируп: Содржан е во пијалаци, житарици и преработена храна. Тој има улога на засладувач и предизвикува несакани ефекти од типот на дебелеење, кардиоваскуларни заболувања, диабетес и замастен црн дроб.
Трансмасти: Најчесто се создаваат како резултат на хидрогенизација на полинезаситените масни киселини, на пример претворање на зеленчукови масла во маргарин, преку вметнување на водородни атоми. Овие состојки се наоѓаат во вештачката храна од типот на пити, колачи, брза и пржена храна. Овие состојки можат да имаат несакани ефекти како што се срцеви заболувања, зголемување на транс масти во организмот, лош холестерол или, пак, намалување на добриот холестерол. Честото консумирање на овие маси може да го зголеми ризикот од појава на канцер.
MSG (мононатриум глутамат): Овие состојки имаат улога на збогатувачи на вкус и може да се најдат во преработеното месо, риба, сосови, супи и чипсови. Можните несакани ефекти вклучуваат зголемување на крвниот притисок.
Вештачки бои за храна: Постојат 9 типа на синтетички вештачки бои на храна кои најчесто се среќаваат во пијалаците и слатките. Боите предизвикуваат несакани ефекти. На пример, тартазинот (Е102) поттикнува хиперактивност кај децата.
Потасиум бромат (Е924): Оваа состојка е содржана во печената храна и има улога на згуснувач на тестото. Несаканите ефекти од овој конзерванс можат да предизвикаат канцер.
Титаниум диоксид (Е171): Оваа состојка се наоѓа во храна, лекови и пасти за заби и служи како вештачки обојувач. Оваа состојка може да предизвика канцер, како и синдром на жолти нокти.
