Hipotiroidizmi është një sëmundje kur gjëndra tiroide nuk sekreton mjaftueshëm hormone tiroide. Femrat vuajnë nga hipotiroidizmi dy herë më shumë sesa meshkujt. Trajtimi është i suksesshëm nëse sëmundja diagnostikohet me kohë, thotë Dr. Liljana Muratovska, specialiste në mjekësinë nukleare në Spitalin Klinik “Acibadem Sistina”
“Hipotiroidizmi është një gjendje e mungesës së hormoneve të gjëndrës tiroide në organizëm ose mungesës së veprimit në qeliza. Pesha e sëmundjes varet nga shkalla e mungesës hormonale, por edhe nga gjendja e organizmit në momentin kur shfaqet sëmundja ”, thotë Dr. Muratovska.
Varësisht nga niveli i dëmtimit, shkaku për hipotiroidizëm mund të jetë primar – kur problemi është në gjëndrën tiroide dhe sekondar – kur problemi është në gjëndrën “komanduese” në qendrën e trurit (hipofizë) ose terciar – kur problemi është në një pjesë të trurit (hipotalamus). Shkaqet e rënies së funksionit të tiroides, rreth 95 për qind, ndodhen më shpesh në vetë gjëndrën.
“Në shumicën e rasteve, shkaku është një sëmundje autoimune e tiroides – tiroiditi Hashimoto. Një shkak i zakonshëm i hipotiroidizmit është heqja kirurgjikale e gjëndrës tiroide ose terapia me jod radioaktiv. Rrezatimi i qafës për shkak të sëmundjeve të tjera malinje gjithashtu mund të shkaktojë dëmtime në gjëndrën tiroide. Duhet të theksohet se në të kaluarën, kur në kripën e gatimit nuk kanë shtuar jod shpeshherë në disa pjesë të vendit u paraqit gjendja e strumës endemike e cila shpesh është shoqëruar me funksion të ulur të tiroides. Sot, kjo gjendje për fat të mirë, po bëhet më e rrallë,” tha Dr. Muratovska.
Hipotiroidizmi ndikon mbi metabolizmin
Funksioni i zvogëluar i tiroides, siç shpjegon Dr. Muratovska, manifestohet me çrregullime metabolike që çojnë deri në ngadalësim të përgjithshëm mendor dhe fizik të trupit. Sëmundja zakonisht përparon gradualisht. Në fillim për një kohë të gjatë simptomat shpesh nuk manifestohen, ndërsa shumë prej tyre u atribuohen sëmundjeve të tjera, siç janë menopauza ose plakja e organizmit. Në fazat e hershme të sëmundjes në mënyrë paradoksale ka tension, nervozizëm dhe pagjumësi.
Në fazën e mëvonshme të sëmundjes shfaqet l simptoma si lodhje, përgjumësi, përgjumësi, ngjirje e zërit, ndjesi të ftohti, kapsllëk, shtim në peshë (edhe pse nuk kanë oreksin!), djersitje të zvogëluar, ndjesi të mpirjes në lëkurë dhe shurdhim. Pacientët veprojnë në mënyrë të ngadaltë, harrojnë, janë të pavullnetshëm, me ënjtje të fytyrës, e cila është pa mimika. Lëkura bëhet e verdhë e zbehtë, e thatë, e ftohtë dhe me zbokth. Flokët dhe thonjtë bëhen “të ashpër” dhe të brishtë. Mund të ndodhin çrregullime në ciklin menstrual, infertilitet tek burrat dhe gratë, ndërsa tek fëmijët hipotiroidizmi mund të jetë shkaku i pubertetit të parakohshëm ose të vonuar.
Hipotiroidizmi i pazbuluar dhe i patrajtuar tek foshnjat shkakton kretinizëm. Verdhëza e zgjatur fiziologjike, letargjia, kapsllëku, përgjumësia, problemet e ngrënies dhe vonesat e zhvillimit me tipare të dukshme fizike të kretinizmit – shtatshkurtër, gjuhë të trashësuar, linja të ashpra të fytyrës, hundë të gjerë dhe të rrafshuar, flokë të rrallë, barkë të fryrë – hernie në kërthizë, distancë të madhe midis syve. Forma më e rëndë e hipotiroidizmit është e ashtuquajtura koma myxedema me një vdekshmëri prej rreth 80%.
Diagnostikim përmes analizave laboratorike
“Pavarësisht nga shkaktari i hipotiroidizmit, terapia zbatohet me marrjen e hormonit tiroksinë, i cili mungon. Trajtimi fillon me doza të vogla të ilaçit, veçanërisht tek të moshuarit dhe pacientët e sëmurë nga zemra. Doza e ilaçit është individuale dhe merret nga një dozë një herë në ditë (në mëngjes), 30 minuta para vaktit. Më së shpeshti, pacientët e tolerojnë mirë terapinë dhe për disa javë gjendja e përgjithshme përmirësohet, si dhe normalizohen analizat laboratorike”, thotë Dr. Muratovska.
Ajo shton se prognoza është e mirë kur diagnoza vendoset në kohë dhe trajtimi kryhet rregullisht dhe sipas rekomandimeve të mjekut. Prognoza për rastet e patrajtuara janë raste të rënda të miksedemës me ndryshime ateroskleotike. Pacientët me funksion të zvogëluar të tiroides monitorohen gjatë gjithë jetës.
