{"id":5629,"date":"2017-01-03T14:00:33","date_gmt":"2017-01-03T13:00:33","guid":{"rendered":"http:\/\/health.acibademsistina.mk\/al\/blog\/srce-vaskularno-zdravje\/ndihma-e-pare-gjate-sulmit-ne-zemer\/"},"modified":"2024-03-04T14:44:36","modified_gmt":"2024-03-04T14:44:36","slug":"ndihma-e-pare-gjate-sulmit-ne-zemer","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/sq\/ndihma-e-pare-gjate-sulmit-ne-zemer\/","title":{"rendered":"Ndihma e par\u00eb gjat\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr"},"content":{"rendered":"
P\u00ebr nj\u00eb koh\u00eb t\u00eb gjat\u00eb n\u00eb mediat sociale jan\u00eb shp\u00ebrdar\u00eb rekomandime t\u00eb ndryshme, se si ti vini n\u00eb ndihm\u00eb vetes gjat\u00eb shfaqjes s\u00eb shenjave t\u00eb para t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr. Shp\u00ebrndarja e k\u00ebtij rekomandimi \u00ebsht\u00eb q\u00eb t\u00eb fillohet menj\u00ebher\u00eb me kollitjen e shpejt\u00eb dhe t\u00eb thell\u00eb, e cila duhet ta mbaj t\u00eb vet\u00ebdijsh\u00ebm pacientin dhe p\u00ebr ta ndihmuar q\u00eb ti mbijetoj\u00eb kriz\u00ebs.\u00a0 Dr. Oliver Bushljetiq, kardiolog intervent, shprehet se n\u00eb jet\u00ebn reale kjo gjendje zhvillohet shum\u00eb shpejt\u00eb dhe pacienti nuk ka koh\u00eb p\u00ebr t\u00eb reaguar. Lexoni k\u00ebshillat e tij profesionale p\u00ebrsa i p\u00ebrket ndihm\u00ebs s\u00eb par\u00eb gjat\u00eb shfaqjes s\u00eb shenjave t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr.<\/p>\n
\u201cVe\u00e7an\u00ebrisht e r\u00ebnd\u00ebsishme \u00ebsht\u00eb periudha nga fillimi i shfaqjes s\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr deri tek\u00a0 kontakti i par\u00eb me doktorin, ose vendosjen e diagnoz\u00ebs s\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr. N\u00eb or\u00ebt e para t\u00eb fillimit t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr, rreziku m\u00eb i madh \u00ebsht\u00eb \u00e7rregullimi i funksionit t\u00eb zemr\u00ebs \u00a0i cili v\u00ebn\u00eb n\u00eb rrezik jet\u00ebn , si\u00e7 \u00ebsht\u00eb rrahja e dob\u00ebt e zemr\u00ebs, apo theksimi i rrahjeve t\u00eb shpeshta t\u00eb saj\u201d \u2013 shprehet Dr. Bushljetiq.<\/p>\n
Sulmi n\u00eb zem\u00ebr ka t\u00eb b\u00ebj\u00eb me ndalimin e qarkullimit t\u00eb gjakut tek nj\u00eb pjes\u00eb e caktuar e muskulit t\u00eb zemr\u00ebs, si shkak i ngushtimit t\u00eb shkall\u00ebs s\u00eb arteres koronare, arteria e cila gjendet n\u00eb sip\u00ebrfaqen e muskulit t\u00eb zemr\u00ebs, e cila ushqen dhe firnizon me gjak nj\u00eb pjes\u00eb t\u00eb muskulit t\u00eb zemr\u00ebs. Me ndalimin e ushqimit, n\u00eb at\u00eb pjes\u00eb t\u00eb muskukit t\u00eb zemr\u00ebs, shfaqen nj\u00eb varg \u00e7rregullimesh metabolike t\u00eb cilat p\u00ebr nj\u00eb periudh\u00eb prej 6-12 or\u00ebsh, shkaktojn\u00eb vdekjen e qelizave t\u00eb muskulit t\u00eb zemr\u00ebs, si dhe d\u00ebmtime afatgjata t\u00eb muskulit t\u00eb zemr\u00ebs.<\/p>\n
Sulmi klinik i zemr\u00ebs, manifestohet me shfaqjen e shqet\u00ebsimeve n\u00eb pjes\u00ebn e kraharorit, si dhimbje, r\u00ebndes\u00eb n\u00eb kraharor, munges\u00eb t\u00eb ajrit , etj. Shqet\u00ebsimet mund t\u00eb madh\u00ebsive dhe lokalizimeve t\u00eb ndryshme (nofulla e poshtme, stomak, shpatulla dhe dora e majt\u00eb …).<\/p>\n
Tep\u00ebr e r\u00ebnd\u00ebsishme \u00ebsht\u00eb diagnoza e duhur dhe n\u00eb koh\u00ebn e duhur e sulmit n\u00eb zem\u00ebr. Pacienti dhe mjedisi p\u00ebrreth, duhet ti dallojn\u00eb simptomat n\u00eb koh\u00ebn e duhur, t\u00eb mendojn\u00eb n\u00eb fillimin e mundsh\u00ebm t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr, dhe menj\u00ebher\u00eb t\u00eb th\u00ebrrisni ndihm\u00ebn e shpejt\u00eb, e cila do ta d\u00ebrgoj\u00eb pacientin n\u00eb institucionin sh\u00ebndet\u00ebsor m\u00eb t\u00eb af\u00ebrt.<\/p>\n
Pas p\u00ebrcaktimit t\u00eb diagnoz\u00ebs s\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr, merret trajtimi i p\u00ebrshtatsh\u00ebm i cili ka p\u00ebr q\u00ebllim hapjen m\u00eb t\u00eb shpejt\u00eb t\u00eb mundshme t\u00eb arteres s\u00eb mbyllur, dhe t\u00eb mud\u00ebsohet rrjedhja normale n\u00eb t\u00eb gjitha pjes\u00ebt e muskulit t\u00eb zemr\u00ebs. Sa m\u00eb shpejt\u00eb t\u00eb hapet arteria koronare, aq m\u00eb i vog\u00ebl \u00ebsht\u00eb d\u00ebmtimi i muskulit t\u00eb zemr\u00ebs.<\/p>\n
N\u00eb jet\u00ebn e p\u00ebrditshme, \u00ebsht\u00eb tep\u00ebr e r\u00ebnd\u00ebsishme periudha e fillimit t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr deri n\u00eb kontaktin e par\u00eb me doktorin, dometh\u00ebn\u00eb, deri n\u00eb momentin e vendosjes s\u00eb diagnoz\u00ebs s\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr. Rreziku m\u00eb i madh p\u00ebr jet\u00ebn gjat\u00eb or\u00ebve t\u00eb para t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr, \u00ebsht\u00eb \u00e7rregullimi i funksionit t\u00eb zemr\u00ebs, si\u00e7 \u00ebsht\u00eb dob\u00ebsimi i theksuar i pun\u00ebs s\u00eb zemr\u00ebs, apo rrahjet tep\u00ebr t\u00eb shpejta t\u00eb saj. Ato shkaktojn\u00eb nd\u00ebrprerjen e qarkullimit t\u00eb gjakut n\u00ebp\u00ebr t\u00eb gjith\u00eb organizmin, pasi zemra e humbet aktivitetin mekanik (pompimin) t\u00eb saj.\u00a0 Pas p\u00ebrfundimit t\u00eb qarkullimit t\u00eb gjakut, organi m\u00eb i ndjesh\u00ebm \u00ebsht\u00eb truri, dhe pas 30 sekondash pacienti humbet ndjenjat dhe pas disa minutash shkaktohen d\u00ebmtime t\u00eb p\u00ebrhershme dhe vdekja. K\u00ebto komplikime, mund t\u00eb zgjidhen me sukses\u00a0 nga institucionet sh\u00ebndet\u00ebsore n\u00ebp\u00ebrmjet normalizimit t\u00eb ritmit t\u00eb zemr\u00ebs, me an\u00eb t\u00eb elektrostimulimit dhe defibrilacionit, dmth. nd\u00ebrprerjen e aritmive \u00a0me nj\u00eb goditje t\u00eb shkurt\u00ebr elektrike n\u00eb zon\u00ebn e zemr\u00ebs.<\/p>\n
Por, jasht\u00eb mjedisit mjek\u00ebsor (sht\u00ebpi, pun\u00eb, rrug\u00eb, automjete) trajtimi i k\u00ebtyre gjendjeve \u00ebsht\u00eb tep\u00ebr i v\u00ebshtir\u00eb, dhe p\u00ebr fat t\u00eb keq\u00a0 \u00ebsht\u00eb i pasuksessh\u00ebm. \u00a0\u00cbsht\u00eb e nevojshme prania e personave t\u00eb cil\u00ebt jan\u00eb t\u00eb trajnuar p\u00ebrsa i p\u00ebrket reanimimit kardio-pulmonar, t\u00eb cil\u00ebt do ta vendosin menj\u00ebher\u00eb pacientin i cili \u00ebsht\u00eb n\u00eb gjendje t\u00eb pavet\u00ebdijshme n\u00eb pozicionin e duhur, do t\u00eb th\u00ebrrasin ndihm\u00ebn e shpejt\u00eb dhe do t\u00eb fillojn\u00eb menj\u00ebher\u00eb \u00a0me masazhin e jasht\u00ebm t\u00eb zemr\u00ebs, \u00a0me frym\u00ebmarrjen artificiale. Kjo do t\u00eb siguroj\u00eb t\u00eb pakt\u00ebn qarkullimin minimal t\u00eb gjakut n\u00ebp\u00ebr tru, dhe do t\u00eb parandalohen d\u00ebmtimet e p\u00ebrhershme deri sa t\u00eb mb\u00ebrrij\u00eb ekipi i ndihm\u00ebs s\u00eb shpejt\u00eb, me pajisjet dhe terapin\u00eb e duhur.<\/p>\n
P\u00ebr vite me rradh\u00eb, ve\u00e7an\u00ebrisht me shfaqjen e rrjeteve sociale, jan\u00eb dh\u00ebn\u00eb rekomandime n\u00eb lidhje me at\u00eb se si pacienti ti vij\u00eb vet\u00eb n\u00eb ndihm\u00eb vetes, gjat\u00eb shfaqjes s\u00eb k\u00ebtyre aritmive t\u00eb cilat v\u00ebn\u00eb n\u00eb rrezik jet\u00ebn e njeriut. Rekomandimet kan\u00eb t\u00eb b\u00ebjn\u00eb me kollitjen e thell\u00eb e cila do ta mbaj\u00eb pacientin n\u00eb gjendje t\u00eb vet\u00ebdijshme dhe do ta ndihmoj\u00eb q\u00eb ta kap\u00ebrcej\u00eb momentin e kriz\u00ebs. Ideja e k\u00ebtij rekomandimi vkjen p\u00ebr shkak se me an\u00eb t\u00eb kollitjes s\u00eb thell\u00eb vazhdimisht rritet dhe zvog\u00eblot presioni n\u00eb n\u00eb pjes\u00ebn e kraharorit (gjoks), n\u00ebp\u00ebrmjet tij, edhe presioni n\u00eb zem\u00ebr, duke b\u00ebr\u00eb t\u00eb mundur ruajtjen e qarkullimit t\u00eb gjakut.\u00a0 Por, n\u00eb jet\u00ebn e v\u00ebrtet\u00eb, kjo gjendje zhvillohet shum\u00eb shpejt\u00eb dhe pacienti nuk ka koh\u00eb p\u00ebr t\u00eb reaguar. Madje edhe po t\u00eb filloj\u00eb me kollitjen intenzive, kjo mund ta mbaj\u00eb n\u00eb gjendje t\u00eb vet\u00ebdijshme\u00a0 p\u00ebr 10 sekonda t\u00eb tjera shtes\u00eb. Prandaj, ky rekomandim \u00ebsht\u00eb i v\u00ebshtir\u00eb p\u00ebr tu zbatuar dhe nuk ka ndonj\u00eb dometh\u00ebnie t\u00eb madhe n\u00eb jet\u00ebn reale.<\/p>\n
Ajo \u00e7far\u00eb \u00ebsht\u00eb e r\u00ebnd\u00ebsishme, \u00ebsht\u00eb edukimi i duhur i \u00e7do individi q\u00eb ti njoh\u00eb simptomat e sulmit n\u00eb zem\u00ebr n\u00eb koh\u00ebn dhe n\u00eb m\u00ebnyr\u00ebn e duhur, sidomos ato pacient\u00eb me \u00a0rritjes s\u00eb rrezikut t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr, si pacient\u00ebt me presion t\u00eb lart\u00eb t\u00eb gjakut, diabet, yndyr\u00eb t\u00eb lart\u00eb n\u00eb gjak, etj. Edukimi i duhur p\u00ebr reanimimin kardio \u2013pulmonar, ka p\u00ebr baz\u00eb edhe reagimin e shpejt\u00eb t\u00eb thirrjes s\u00eb ekipit t\u00eb ndihm\u00ebs s\u00eb shpejt\u00eb. N\u00eb k\u00ebt\u00eb kontekst b\u00ebn pjes\u00eb edhe rregulli apo ligji p\u00ebr vendosjen e defibrator\u00ebve (pajisje t\u00eb cilat me nj\u00eb goditje t\u00eb shkurt\u00ebr elektrike ka p\u00ebr q\u00ebllim normalizimin e ritmit t\u00eb zemr\u00ebs) n\u00eb ambiente publike, t\u00eb disponuara p\u00ebr nd\u00ebrhyrje t\u00eb shpejt\u00eb. \u00a0\u00a0<\/p><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
P\u00ebr nj\u00eb koh\u00eb t\u00eb gjat\u00eb n\u00eb mediat sociale jan\u00eb shp\u00ebrdar\u00eb rekomandime t\u00eb ndryshme, se si ti vini n\u00eb ndihm\u00eb vetes gjat\u00eb shfaqjes s\u00eb shenjave t\u00eb para t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr. Shp\u00ebrndarja e k\u00ebtij rekomandimi \u00ebsht\u00eb q\u00eb t\u00eb fillohet menj\u00ebher\u00eb me kollitjen e shpejt\u00eb dhe t\u00eb thell\u00eb, e cila duhet ta mbaj t\u00eb vet\u00ebdijsh\u00ebm pacientin dhe p\u00ebr ta ndihmuar q\u00eb ti mbijetoj\u00eb kriz\u00ebs.\u00a0 Dr. Oliver Bushljetiq, kardiolog intervent, shprehet se n\u00eb jet\u00ebn reale kjo gjendje zhvillohet shum\u00eb shpejt\u00eb dhe pacienti nuk ka koh\u00eb p\u00ebr t\u00eb reaguar. Lexoni k\u00ebshillat e tij profesionale p\u00ebrsa i p\u00ebrket ndihm\u00ebs s\u00eb par\u00eb gjat\u00eb shfaqjes s\u00eb shenjave t\u00eb sulmit n\u00eb zem\u00ebr.<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":4945,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[342],"tags":[],"doktori":[],"class_list":["post-5629","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-srce-vaskularno-zdravje-sq"],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5629","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5629"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5629\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/media\/4945"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5629"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=5629"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=5629"},{"taxonomy":"doktori","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/doktori?post=5629"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}