{"id":8433,"date":"2020-03-12T12:55:53","date_gmt":"2020-03-12T12:55:53","guid":{"rendered":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/?p=8433"},"modified":"2024-04-08T09:09:20","modified_gmt":"2024-04-08T09:09:20","slug":"kanceri-i-lekures-melanoma","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/sq\/kanceri-i-lekures-melanoma\/","title":{"rendered":"Kanceri i l\u00ebkur\u00ebs (melanoma)"},"content":{"rendered":"\n
\"\"<\/figure>\n\n\n\n

Melanoma malinje \u00ebsht\u00eb karcinoma m\u00eb e rrezikshme e cila mund t\u00eb paraqitet n\u00eb sip\u00ebrfaqen e l\u00ebkur\u00ebs dhe mukoz\u00ebn. Paraqitet papritur, pa paralajm\u00ebrim dhe p\u00ebr k\u00ebt\u00eb shkak rekomandohet v\u00ebzhgim i rregullt dhe me kujdes i nishan\u00ebve.<\/h4>\n\n\n\n

\u00c7far\u00eb paraqet?<\/strong><\/h4>\n\n\n\n

Melanoma e l\u00ebkur\u00ebs ka origjin\u00eb nga qelizat t\u00eb cilat jan\u00eb quajtur melanocite dhe \u00ebsht\u00eb e rrezikshme p\u00ebr jet\u00ebn. Melanocitet p\u00ebrmbajn\u00eb pigmente dhe l\u00ebkura n\u00eb k\u00ebto vende b\u00ebhet m\u00eb e err\u00ebt. Proliferacioni i tep\u00ebrt dhe i pakontrolluar i melanociteve mund t\u00eb rezultoj\u00eb me p\u00ebrhapjen e tumorit n\u00eb organet tjera.<\/p>\n\n\n\n

Cil\u00ebt jan\u00eb faktor\u00ebt e rrezikut?<\/h4>\n\n\n\n

Melanoma paraqitet n\u00eb sip\u00ebrfaqen e l\u00ebkur\u00ebs dhe shanset p\u00ebr zbulimin e hersh\u00ebm jan\u00eb t\u00eb m\u00ebdha p\u00ebr dallim nga kancer\u00ebt tjer\u00eb. Rreziku rritet n\u00ebse ekziston histori e kancerit n\u00eb familje dhe n\u00ebse ka paraqitje t\u00eb m\u00eb shum\u00eb nishan\u00ebve n\u00ebp\u00ebr trup (75-100 ose m\u00eb shum\u00eb). Melanoma m\u00eb shpesh paraqitet te njer\u00ebzit me ten m\u00eb t\u00eb \u00e7elur dhe abrash\u00ebt, por teni i err\u00ebt nuk \u00ebsht\u00eb garanci se nuk do t\u00eb ket\u00eb melanom. Te njer\u00ebzit me ten t\u00eb err\u00ebt paraqitet te thembrat, p\u00ebll\u00ebmb\u00ebt, n\u00ebn thonjt\u00eb ose n\u00eb goj\u00eb.<\/p>\n\n\n\n

Cilat jan\u00eb simptomat?<\/h4>\n\n\n\n

\u2022 Melanoma paraqitet p\u00ebrnj\u00ebher\u00eb dhe pa paralajm\u00ebrim, n\u00eb l\u00ebkur\u00ebn normale, si dhe te nishan\u00ebt. P\u00ebr k\u00ebt\u00eb shkak, nevojitet q\u00eb t\u2019i njohim mir\u00eb nishan\u00ebt, vendosja dhe pamja e tyre, me q\u00ebllim q\u00eb t\u2019i zbulojm\u00eb dallimet. Melanoma m\u00eb shpesh i ngjan nishanit dhe prandaj ndonj\u00ebher\u00eb nuk mund t\u00eb b\u00ebhet dallimi.<\/p>\n\n\n\n

\u2022 Simptoma t\u00eb tjera jan\u00eb: ngritje e l\u00ebkur\u00ebs, gjakderdhje ose e \u00ebnjtur e nishanit n\u00eb sip\u00ebrfaqen e l\u00ebkur\u00ebs. Krahas k\u00ebtyre simptomave, mund t\u00eb paraqitet kruajtje, ndjeshm\u00ebri dhe dhimbje. M\u00ebnjanimi i nishan\u00ebve b\u00ebhet n\u00eb konsultim me mjekun, shpesh dermatologun.<\/p>\n\n\n\n

Si diagnostifikohet?<\/h4>\n\n\n\n

Dermatoskopia \u00ebsht\u00eb metod\u00eb diagnostifikuese me t\u00eb cilin nishan\u00ebt e pigmentuar rriten p\u00ebr 10-20 her\u00eb. Kjo metod\u00eb aplikohet p\u00ebrmes sistemit optik t\u00eb digjitalizuar i cili b\u00ebn fotografi dhe sh\u00ebrben p\u00ebr orientimin e diagnoz\u00ebs. N\u00ebse diagnoza p\u00ebrfundimtare \u00ebsht\u00eb kancer n\u00eb l\u00ebkur\u00eb, duhet t\u00eb b\u00ebhen ekzaminime patologjike p\u00ebr m\u00ebnjanimin e indit. Nga t\u00eb vjetrit shpesh p\u00ebrcillej fjalia \u201cmos e prek mos b\u00ebhet nervoz\u201d, q\u00eb \u00ebsht\u00eb t\u00ebr\u00ebsisht e gabuar dhe jo e sakt\u00eb. N\u00ebse lythi ose lezioni i pigmentuar m\u00ebnjanohet me operacion, nuk paraqiten rreziqe plot\u00ebsuese. Megjithat\u00eb, n\u00ebse v\u00ebzhgohet diagnoza e drejt, mund t\u00eb mos ket\u00eb nevoj\u00eb p\u00ebr m\u00ebnjanimin e indit.<\/p>\n\n\n\n

Si mjekohet?<\/h4>\n\n\n\n

N\u00ebse rezultatet nga hulumtimet patologjike t\u00eb materialit t\u00eb marr\u00eb p\u00ebr biopsi tregojn\u00eb prezenc\u00eb t\u00eb karcinom\u00ebs, b\u00ebhet intervenimi kirurgjik edhe i indit t\u00eb sh\u00ebndosh fqinj. Trajtimi m\u00eb efikas i melanomave \u00ebsht\u00eb intervenimi kirurgjik. N\u00ebse melanoma nuk zbulohet n\u00eb faz\u00ebn e hershme, ekziston rrezik, gjegj\u00ebsisht t\u00eb metastazoj\u00eb p\u00ebrmes sistemit limfatik n\u00eb organet tjera dhe at\u00ebher\u00eb nevojitet t\u00eb b\u00ebhet biopsi e nyejve limfatike. N\u00eb trajtimin e melanom\u00ebs gjithmon\u00eb me operacion t\u00eb tumorit kontrollohet edhe nyja m\u00eb e af\u00ebrt limfatike.<\/p>\n\n\n\n

Si mund t\u00eb mbroheni?<\/h4>\n\n\n\n

Mund\u00ebsit\u00eb p\u00ebr zbulimin e hersh\u00ebm t\u00eb melanom\u00ebs n\u00eb sip\u00ebrfaqen e l\u00ebkur\u00ebs jan\u00eb shum\u00eb t\u00eb m\u00ebdha dhe p\u00ebr k\u00ebt\u00eb shkak rekomandohet \u00e7do muaj t\u00eb b\u00ebhet kontroll i l\u00ebkur\u00ebs n\u00eb kushte sht\u00ebpiake. I nj\u00ebjti b\u00ebhet n\u00eb ambient shum\u00eb t\u00eb ndri\u00e7uar para nj\u00eb pasqyre t\u00eb madhe, nd\u00ebrsa p\u00ebr pjes\u00ebt t\u00eb cilat nuk mund t\u00eb shihen duhet t\u00eb p\u00ebrdoret pasqyr\u00eb e dor\u00ebs. Kontrolli fillon nga fytyra, kafka (n\u00ebse d\u00ebshironi, mund t\u00eb k\u00ebrkoni ndihm\u00eb), qafa, shpatullat, kurrizi, gjoksi dhe me rend teposht\u00eb. Duhet t\u00eb kontrollohen rajonet inguinale, pjes\u00ebt e brendshme t\u00eb shputave dhe duarve, si dhe mes gishtave. Kontrolli nuk zgjat m\u00eb shum\u00eb se 5 minuta.<\/p>\n\n\n\n

Metoda p\u00ebr v\u00ebzhgimin e nishan\u00ebve ABCDE<\/h4>\n\n\n\n

P\u00ebr v\u00ebzhgimin m\u00eb t\u00eb leht\u00eb t\u00eb nishan\u00ebve t\u00eb trupit p\u00ebrdoret metoda e quajtur ABCD. N\u00ebse v\u00ebreni ndryshime t\u00eb nishan\u00ebve sipas pikave t\u00eb m\u00ebposhtme, lajm\u00ebroni mjekun:<\/p>\n\n\n\n

\u2022\u0410 ( Asymmetry = Asimetria):<\/strong>
Nj\u00ebra gjysm\u00eb e nishanit nuk \u00ebsht\u00eb e nj\u00ebjt\u00eb me gjysm\u00ebn tjet\u00ebr (sipas form\u00ebs dhe\/ose ngjyr\u00ebs).<\/p>\n\n\n\n

\u2022B (Border = Kufiri)<\/strong>
Kufiri i nishanit \u00ebsht\u00eb i parregullt dhe mund t\u00eb v\u00ebrehen pjes\u00eb jo t\u00eb rrafsh\u00ebta t\u00eb tij.<\/p>\n\n\n\n

\u2022C (Color = Ngjyra)<\/strong>
Ngjyra e nishanit nuk \u00ebsht\u00eb homogjene; mund t\u00eb v\u00ebrehet ngjyr\u00eb kafe, e zez\u00eb, e p\u00ebrhim\u00ebt, e bardh\u00eb n\u00eb form\u00eb t\u00eb pik\u00ebs.<\/p>\n\n\n\n

\u2022D (Diameter = Diametri)<\/strong>
Diametri i nishanit \u00ebsht\u00eb rreth 6mm; p\u00ebraf\u00ebrsisht sa goma e lapsit.<\/p>\n\n\n\n

\u2022E (elevacija = Ngritje)<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Melanoma malinje \u00ebsht\u00eb karcinoma m\u00eb e rrezikshme e cila mund t\u00eb paraqitet n\u00eb sip\u00ebrfaqen e l\u00ebkur\u00ebs dhe mukoz\u00ebn. Paraqitet papritur, pa paralajm\u00ebrim dhe p\u00ebr k\u00ebt\u00eb shkak rekomandohet v\u00ebzhgim i rregullt dhe me kujdes i nishan\u00ebve. \u00c7far\u00eb paraqet? Melanoma e l\u00ebkur\u00ebs ka origjin\u00eb nga qelizat t\u00eb cilat jan\u00eb quajtur melanocite dhe \u00ebsht\u00eb e rrezikshme p\u00ebr jet\u00ebn. […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":8458,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"footnotes":""},"categories":[367],"tags":[],"doktori":[],"class_list":["post-8433","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-kancer-sq"],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/8433","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=8433"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/8433\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/media\/8458"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=8433"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=8433"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=8433"},{"taxonomy":"doktori","embeddable":true,"href":"https:\/\/healthacibadem.unet.mk\/wp-json\/wp\/v2\/doktori?post=8433"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}